Titizlik Hastalığı

Titizlik hastalığı; Kişilerin gerekli temizlik aşamalarını bitirdikten sonra hala kirli, mikroplu, pis olduğunu düşünmelerine neden olan hastalığa titizlik hastalığı denir.

• Temizlediği/temizlendiği halde bundan emin olamamak,

• Yeniden kendi bedenini, çevreyi, eşyaları temizlemek zorunda hissetmek,

• Dışarıdan geldiğinde kıyafetlerini hemen yıkamayı istemek ya da onları diğer kıyafetlerden ayrı bir yerde tutmak,

• Eve misafir ya da dışarıdan birini alamamak vb. bir çok farklı formda belirti ile seyredilir,

• Formlar nasıl olursa olsun hepsi temizlenmediği düşüncesiyle ortaya çıkan yoğun endişe, huzursuzlukla karakterizedir. Bu düşünce ve duygularla bireyin davranışları tekrarlar.

Titizlik hastalığı olan kişinin bedeni ile ilgili olabileceği gibi ev eşyaları, kullanılan çanta, telefon, kıyafet vb. her şey ile ilgili olabilir. Örneğin; Kişi tuvaletten sonra elini bir kez yıkadığında elinin hala kirli olduğunu düşünüp belli bir ritüel şeklinde belli sayılarda ellerini yeniden yıkar. Bu sayıdan az ellerini yıkadığında temizlenmediğini düşünür. Ya da evde temizlik yaptıktan sonra evin hala tozlu, temizlenmemiş olduğunu düşünür ve defalarca silip süpürür. Burada en çok dikkat çeken bireyin sürekli “pis, kirli” olduğunu düşünmesi ve bu düşünce ile ortaya çıkan yoğun endişe ile baş etmek için yaptığı tekrarlayan davranışlardır. Bu hastalık bazen de kendisini tuvaletten çıkamamak, tuvalete girmeden önce idrar, dışkı vb şeylere karşı aşırı önlemler almak, tuvaletten sonra belli bir ritüelle duş almak zorunda hissetmekle de karakterize olabilir. Bazı durumlarda da kişi evin kirleneceği düşüncesiyle eve kimseyi alamaz, misafir davet edemez. Misafir geldiğinde de yoğun bir endişe, huzursuzluk yaşar ve misafir gittiğinde tüm temizlik ritüellerini en başından uygular. Titizlik hastalığı sosyal yaşantıyı da bu şekilde kısıtlamaktadır.

Titizlik hastalığı olan bireylerin anneleri de temizlikle ilgili takıntılı, babalarının da sert, suçlayıcı ve katı bir otoriteye sahip olduğu görülür. Kişi suçlanmamak için ya da bu ebeveyn sistemine ayak uydurabilmek için bu davranışları tekrarlar. Amaç aslında suçluluktan uzak kalabilmek ve endişeyi yatıştırabilmektir.

Temizlik takıntıları daha çok kadınlarda görülür. Bunun kadınlara toplumsal olarak atfedilen ve öğretilen rollerle ilişkili olduğu düşünülebilir. Titizlik hastalığı, erkeklerde ise daha çok kontrol ve saldırganlık takıntıları ön plana çıkar. 

Titizlik hastalığı tedavi edilmesi gereken hastalıktır. Tedavi edilmezse,

• Titizlik hastalığı; Çoğu kez boşanmalara, sosyal çevrenin tamamen bitmesine, işe gidememeye, çocuklarla zaman geçirememe gibi sosyal sorunlara,

• Ellerde ya da vücutta çok yıkanmaya ve kimyasallara bağlı deri veya cilt hastalıklarına,

• Depresyon, intihar riski gibi psikiyatrik hastalıkların buna eşlik etmesine neden olmaktadır.

     Titizlik hastalığının tedavisinde iki ayaklı bir yolun izlenmesi tavsiye edilir. Yapılan çalışmalar da titizlik hastalığı tedavisinde bunu desteklemektedir. Bu tür sorunları olan bireylere ilaç tedavi ile birlikte psikoterapinin kullanıldığı iki ayaklı bir tedavi önerilir ki yapılan çalışmalar en iyi sonuçların bu yolla elde edildiğini göstermektedir. Psikoterapide kişinin yaşadığı endişe ve suçluluk gibi duyguların kaynakları, davranışlarını ortaya çıkaran ve sürdüren diğer faktörlerin derinlemesine çalışılması yapılır. Titizlik hastalığı olan bireylerde psikoterapi kullanılması önemli derecelerde tedaviye katkı sağlamaktadır.